Ελίζα Πολιτσοπούλου - Σμαράγδια με Ασήμι (Ουροβόρος Κρίνος #1)

Το βιβλίο της Ελίζας Πολιτσοπούλου, Σμαράγδια με Ασήμι, μου το έκαναν δώρο στα γενέθλιά μου και ομολογώ ότι ξεκίνησα να το διαβάζω με μεγάλη περιέργεια. Κάτι το γεγονός ότι το urban fantasy είναι ένα παρακλάδι της φανταστικής λογοτεχνίας που στην Ελλάδα έχουμε λίγο ξεχασμένο, κάτι το γεγονός ότι το συγκεκριμένο βιβλίο κυκλοφόρησε από τον Κέδρο, κάτι το ότι τρέφω μια αστείρευτη και εντελώς παράλογη αγάπη για την Ιρλανδία και οτιδήποτε μπορεί να έχει σχέση με αυτήν - εκτός από τη μπίρα, έτρεφα ελπίδες για το πρώτο μέρος του Ουροβόρου Κρίνου. Οι ελπίδες αυτές γκρεμίστηκαν μέσα στις πρώτες δύο σελίδες. Δεν πάει πολύς καιρός που έγραφα ότι, στο καλό urban fantasy, η πόλη οφείλει να είναι χαρακτήρας. Αυτό σημαίνει ότι καλό θα ήταν, ως συγγραφέας urban fantasy, να έχεις κάνει ένα από τα εξής δύο πράγματα όταν ξεκινάς να γράφεις το βιβλίο σου: α) να έχεις ζήσει εκεί ή, τουλάχιστον, να έχεις επισκεφθεί το μέρος ή β) να έχεις φτιάξει μια εξ ολοκλήρου φανταστική πόλη. Μαντέψτε τι δεν έκανε η Ελίζα Πολιτσοπούλου. Το Σμαράγδια με Ασήμι μπορεί να προωθείται ως "αστικό fantasy" από την εκδοτική (αλήθεια, γιατί μετέφρασαν μόνο το μισό του όρου, αστική φαντασία, ας πούμε, δεν τους έκανε;), αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι, μιας και δεν υπάρχει κάποια πόλη που αντικειμενικά να βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας. Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου διαδραματίζεται στο εσωτερικό κτηρίων ή στο Απαγορευμένο Δάσος του Χόγκουαρτς. Αρκετά με τον πρόλογο, όμως. Πάμε στα του βιβλίου. 

Η Μόριγκαν Κρόου είναι μια δεκαεξάχρονη Ιρλανδέζα που ζει μόνη της σ'ένα τεράστιο σπίτι το οποίο έχει κληρονομήσει. Η Ελεονόρα είναι η καλύτερή της φίλη, η οποία αποκτά την ιδιότητα αυτή μέσα σε περίπου δέκα λεπτά, και πάει να μείνει μαζί της, καθώς πάσχει από έναν εξαιρετικά επικίνδυνο ιό με το όνομα R.i.P. και ο Πάτρικ είναι ο παιδικός της φίλος που είναι λυκάνθρωπος και την έχει υιοθετήσει χωρίς να το ξέρει - ή κάτι παρόμοιο. Αυτοί όλοι προσεγγίζονται από τον John Dee και πάνε να φοιτήσουν σε μια σχολή μαγείας. Τώρα τι δουλειά μπορεί να έχουν οι λυκάνθρωποι στη σχολή μαγείας με ξεπερνάει, αλλά δεν βαριέσαι. Κάπου εκεί, η Μόριγκαν Κρόου παντρεύεται τον υπερβρικόλακα παππού της, γίνεται βασίλισσα της Ιρλανδίας και της Σκωτίας ενώ διάφορος κόσμος θέλει να τη σκοτώσει. 

Το μεγαλύτερο, ίσως, πρόβλημα του βιβλίου αυτού, είναι η παντελής έλλειψη βάθους όσον αφορά τους χαρακτήρες. Αλλάζουν προσωπικότητα κάθε πέντε σελίδες, οι αντιδράσεις τους είναι αφύσικες. Μια πλαστική κούκλα έχει περισσότερα συναισθήματα από τους τρεις ήρωές μας. Επίσης, η πρωταγωνίστρια, Μόριγκαν Κρόου, είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους απεχθάνομαι τους τέλειους χαρακτήρες. Σοβαρά τώρα, όχι απλά δεν έχει κανένα απολύτως ελάττωμα, αλλά βάζει κάτω τον Drizzt, τον Elminster και τον Chuck Norris μαζί. Με το ένα χέρι. Και τα μάτια δεμένα. Θα μου πείτε τώρα, γιατί αυτό είναι κακό; Δεν είναι κακό. Είναι βαρετό. Τι ενδιαφέρον μπορεί να βρει οποιοσδήποτε στο να διαβάζει τις περιπέτειες μιας πανέμορφης, πανέξυπνης τύπισσας, με μαύρη ζώνη στο καράτε και μισό εκατομμύριο δυνάμεις που ισιώνουν θεούς και δαίμονες; Σοβαρά, το έχω απορία. Γιατί να διαβάσεις για έναν ήρωα ο οποίος ποτέ δεν κινδυνεύει από οτιδήποτε; Δεν υπάρχει αγωνία, δεν υπάρχει έκπληξη, δεν υπάρχει τίποτα. 

Αυτό μας οδηγεί στο αμέσως επόμενο μειονέκτημα του πρώτου μέρους του Ουροβόρου Κρίνου: την πλοκή. Η οποία, βασικά, δεν υπάρχει. Στο πνεύμα σειρών όπως το Vampire Diaries, το Σμαράγδια με Ασήμι είναι ένα συνοθύλευμα γεγονότων και σκηνών χωρίς ουσιαστική υπόθεση, το οποίο επιτυγχάνει να ξεγελάσει τον άπειρο αναγνώστη, πείθοντάς τον ότι συμβαίνουν τα αίσχη στις σελίδες του. Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα. Τα κίνητρα των πρωταγωνιστών και των ανταγωνιστών είναι πιο σκοτεινά κι από τον οισοφάγο του Κθούλου - κι αυτό είναι ένα μέρος όπου κανείς δεν θέλει να βρεθεί. Το δε τέλος είναι αψυχολόγητο και μοιάζει να έχει βγει από το V for Vendetta αντί να είναι φυσική απόρροια των προηγούμενων 360 σελίδων που ξοδέψαμε χρόνο και φαιά ουσία να διαβάζουμε. 

Επίσης, δεν έχει δοθεί η παραμικρή προσοχή στη λεπτομέρεια και είναι προφανές πως η συγγραφέας δεν κατέβαλε ούτε καν ελάχιστη προσπάθεια να ερευνήσει για τις περιοχές για τις οποίες γράφει. Ενδεικτικά, κάποια στιγμή ανατίθεται στη Μόριγκαν να πάει "στο νεκροταφείο της πόλης". Όπου πόλη, εννοούμε το Λονδίνο. Το οποίο έχει πάνω από σαράντα νεκροταφεία. Σε ποιο ακριβώς πρέπει να πάει; Επίσης, στην Ιρλανδία δεν υπάρχει θανατική ποινή. Και για να χαρακτηριστεί κάποιος ως δολοφόνος κατά συρροή, πρέπει να έχει διαπράξει τουλάχιστον τρεις φόνους. Και άλλα πολλά τα οποία θα μου χρειαζόταν περισσότερος χρόνος, περισσότερη διάθεση και καλύτερη μνήμη για να αναλύσω διεξοδικά. Μνήμη την οποία ούτε η Ελίζα Πολιτσοπούλου φαίνεται να διαθέτει, καθώς ξαφνικά μας αποκαλύπτει πράγματα τα οποία πέντε κεφάλαια νωρίτερα δεν ίσχυαν - ακόμη δεν μπορώ να χωνέψω το συνδυασμό παιδοφιλίας και αιμομιξίας στη σχέση του Μάρκους με τη Μόριγκαν και ούτε πρόκειται, λυπάμαι. Εκτός και αν οι συγγένειες αίματος παύουν να υφίστανται μετά από εκατό χρόνια, ξέρω γω, οπότε δεν τρέχει κάστανο. 

Όλα τα παραπάνω, βέβαια, ίσως και να ήταν κάπως ανεκτά αν η γραφή δεν ήταν τόσο πρωτόλεια και είχε περισσότερα πράγματα να πει. Αλλά η αλήθεια είναι πως, στις περισσότερες περιπτώσεις, το ύφος της Πολιτσοπούλου είναι εξαιρετικά αμήχανο. Ο παντογνώστης αφηγητής δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, χρόνοι μπερδεύονται μεταξύ τους, τα εμβόλιμα κεφάλαια σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση είναι ως επί το πλείστον άσχετα με τη βασική ιστορία και επειδή η συγγραφέας δεν είναι ο Peter Straub και το Σμαράγδια με Ασήμι δεν είναι το Ghost Story (βιβλίο-υπόδειγμα για την εναλλαγή αφηγηματικών τεχνικών), μοιάζει σαν να έχει κολλήσει πολλές διαφορετικές ιστορίες μεταξύ τους μόνο και μόνο για να βγάλει ένα βιβλίο. 

Για το τέλος, άφησα αυτό στο οποίο θα αναφερθώ λιγότερο απ' όλα: την αντιγραφή. Κυρίως, επειδή το Σμαράγδια με Ασήμι δεν θα μου φαινόταν καλύτερο βιβλίο ακόμη κι αν αυτή δεν υπήρχε. Υπάρχει, όμως, και δεν μπορώ να μην το αναφέρω. Ειδικά η ορολογία του World of Darkness έχει αντιγραφεί εκτενώς και αυτούσια (αυτό το Crinos form με έθλιβε κάθε φορά που το έβλεπα, ας πούμε), καθώς επίσης και σκηνικά από το Harry Potter (για παράδειγμα, η δοκιμασία στο λαβύρινθο στο Goblet of Fire) έχουν αποτελέσει σαφέστατη έμπνευση για κάποια από τα πράγματα που βλέπουμε στο βιβλίο. 

Εν κατακλείδι, το Σμαράγδια με Ασήμι είναι ένα βιβλίο που ίσως με καλύτερη επιμέλεια, περισσότερη δουλειά και περισσότερη προσωπικότητα να είχε κάτι να προσφέρει. Ως έχει, όμως, δυστυχώς δεν κατορθώνει να είναι ούτε καν ένα ανάλαφρο, διασκεδαστικό ανάγνωσμα. Μην το διαβάσετε εκτός κι αν έχετε μαζοχιστικές τάσεις ή διατηρείτε blog με κριτικές βιβλίων.