Joseph Delaney - The Spook's Apprentice

Ο Joseph Delaney ήταν εκπαιδευτικός και κάποια στιγμή στη ζωή του αποφάσισε να αλλάξει καριέρα και να γίνει συγγραφέας. Το πιο ενδιαφέρον, πιθανότατα, στοιχείο όσον αφορά αυτόν είναι ότι, όταν ήταν μικρός, έβλεπε έναν επαναλαμβανόμενο εφιάλτη στο σπίτι όπου ζούσε τότε με την οικογένειά του, τον οποίο μοιραζόταν με τα αδέρφια του. Αυτόν τον εφιάλτη του στοιχειωμένου σπιτιού αναβιώνει -ανάμεσα σε πολλά άλλα- για χάρη μας στο πρώτο βιβλίο της πολύτομης και αναγνωρισμένης σειράς με τον τίτλο "The Wardstone Chronicles". Πρέπει να σημειώσω εδώ πως οι τίτλοι των βιβλίων είναι διαφορετικοί στην Αμερικάνικη έκδοση, με το πρώτο βιβλίο να τιτλοφορείται "Revenge of the Witch", ενώ στα ελληνικά κυκλοφορούν μέχρι στιγμής τα πρώτα έξι βιβλία, από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος. 

Η αλήθεια είναι πως από καιρό είχα υπόψη μου το "The Spook's Apprentice", από τότε που το είχα δει για πρώτη φορά να κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία. Αυτό που τελικά με έπεισε να κάνω το μεγάλο βήμα και να το διαβάσω ήταν η αναμενόμενη ταινία "The Seventh Son" που, υποθετικά, βασίζεται στα βιβλία του Delaney. Από τις πρώτες δέκα σελίδες του βιβλίου κατάλαβα πως αυτό που θα δούμε στον κινηματογράφο δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον κόσμο και τους χαρακτήρες που δημιουργεί ο Delaney. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση, πιθανότατα για κάποιο άλλο διαδικτυακό χώρο, όχι το "Καλειδοσκόπιο". Χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, λοιπόν, προχωράω στο βιβλίο. 

Ο δωδεκάχρονος Thomas Ward είναι ο νεότερος γιος του πατέρα του. Όπως κάθε καλός αγρότης γνωρίζει -και ο πρωταγωνιστής μας λέει στην αρχή της ιστορίας, δεν μπορείς να μοιράσεις το κτήμα σου μεταξύ των παιδιών σου, γιατί θα καταλήξουν όλα τους φτωχά. Οπότε, κληροδοτείς τη φάρμα στο μεγαλύτερο γιο και στέλνεις τους άλλους να μάθουν κάποια τέχνη. Για καλή ή κακή τύχη του Tom, δεν είναι απλά ο μικρότερος σε ηλικία. Είναι ο έβδομος γιος ενός έβδομου γιου, πράγμα που σημαίνει ότι έχει το "χάρισμα". Τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτό το χάρισμα δεν μας εξηγείται, όμως σε γενικές γραμμές φαίνεται να αφορά τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται κανείς πράγματα που οι απλοί άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν. Η μυστηριώδης μητέρα του πρωταγωνιστή, λοιπόν, γνωρίζοντας το γεγονός αυτό, πείθει τον πατέρα του να τον στείλει να μαθητεύσει κοντά στον Spook. Η λέξη spook, στο βιβλίο, χρησιμοποιείται σαν τίτλος και όχι σαν όνομα. Επί της ουσίας, πρόκειται για το όνομα του επαγγέλματος που ο Tom θα ακολουθήσει στο υπόλοιπο της ζωής του. Ένας spook είναι ένα κυνηγός τεράτων. Κυνηγάει μάγισσες, φαντάσματα, τελώνια και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Ο Tom, όμως, δεν είναι ο πρώτος μαθητευόμενος του ηλικιωμένου Gregory. Πριν από αυτόν είχε άλλους είκοσι εννιά, οι οποίοι δεν τα κατάφεραν. Κι αν κανείς πιστέψει τα λόγια της μητέρας του, ο Tom είναι η τελευταία ελπίδα του County απέναντι στο σκοτάδι. Τα προβλήματα θα αρχίσουν όταν ο πρωταγωνιστής μας κάνει δύο μοιραία λάθη: πρώτον, μια υπόσχεση σ' ένα κορίτσι με μυτερά παπούτσια και δεύτερον, η απόκρυψη του γεγονότος αυτού από τον Gregory. 

Ο κόσμος που στήνει ο Delaney είναι βασισμένος στην αγγλική επαρχία του Lancanshire -όπου κατοικεί ο συγγραφέας, σε μια πιο μεσαιωνική της εκδοχή. Η ιδιαιτερότητα, ίσως, σε σχέση με άλλες σειρές παρόμοιας θεματικής ή αισθητικής είναι ότι οι spooks πολεμάνε τους εχθρούς τους με παραδοσιακά μέσα κι όχι με πολεμικές τέχνες. Χρησιμοποιούν αλάτι, σίδερο, το μυαλό και το ένστικτό τους. Θάβουν τις πολύ δυνατές μάγισσες ανάποδα για να τις δυσκολέψουν να επιστρέψουν στον κόσμο και δεν εμπιστεύονται τα κορίτσια με μυτερά παπούτσια. Η προκατάληψη απέναντί τους και η μοναξιά που τους βασανίζει είναι τα μόνα που λαμβάνουν ως αναγνώριση για τη δουλειά που κάνουν. Οι άνθρωποι τους χρειάζονται, αλλά δεν τους αγαπούν. Το ενδιαφέρον είναι πως, για ένα βιβλίο που απευθύνεται θεωρητικά σε παιδιά 9-12 ετών, είναι πολύ σκοτεινό και αρκετά βίαιο. 

Οι πρωτεύοντες χαρακτήρες δεν είναι πολλοί κάτι που βοηθάει στην επαρκή τους ανάπτυξη. Θα έλεγα πως μάλλον οι τέσσερις σημαντικότεροι στο πρώτο βιβλίο είναι ο Spook (Gregory), ο Tom, η Alice και η μητέρα του Tom. Οι υπόλοιποι έχουν το ρόλο τους στην ιστορία και σίγουρα δεν θα τους χαρακτήριζα χάρτινους, όμως δεν κινούν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον. Ίσως το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι η απουσία ενός τρομακτικού villain και εκεί είναι που όντως φαίνεται ότι το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά. Μπορεί η Mother Malkin να είναι πανίσχυρη, να δείχνει τρομερή, να μπορεί να καταλάβει ανθρώπους και να τρώει μωρά, αλλά δεν έχει κάποιο σκοπό, κάποιο origin story, κάτι που να μας κάνει έστω και για λίγο να τη φοβηθούμε πραγματικά. Είναι κακιά και φοβερή και όλα αυτά, όμως δεν είναι τρισδιάστατη. Υποπτεύομαι ότι ίσως αυτό έχει σχέση με το ότι η σειρά έχει και συνολική πλοκή, πέρα από την ξεχωριστή του κάθε βιβλίου, και ότι η Mother Malkin δεν ήταν ο πραγματικός villain που πρέπει να φοβόμαστε. 

Η πλοκή μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη, είναι όμως δοσμένη με τέτοιο τρόπο που καθιστά το μυθιστόρημα απολαυστικό. Οι πινελιές τρόμου και σκοτεινιάς, τα γεγονότα που συμβαίνουν και ο τρόπος γραφείς ωθούν τον αναγνώστη να συνεχίσει να διαβάζει. Εξακολουθώ να έχω τις αμφιβολίες μου για το κατά πόσο μπορεί θα έπρεπε να κατατάσσεται ως παιδική λογοτεχνία αντί για εφηβική όμως, από την άλλη, τέτοιοι όροι είναι απλά conventions  που χρησιμοποιούνται για να κάνουν συγκεκριμένα βιβλία πιο ευπώλητα. Γενικά, πρόκειται για ένα πολύ καλό και ευχάριστο στην ανάγνωση μυθιστόρημα, το οποίο μου κίνησε την περιέργεια και για τα υπόλοιπα της σειράς.