Susan Ee - Angelfall

Πριν το "Angelfall", η Susan Ee είχε συμμετάσχει με διηγήματα σε μια-δυο ανθολογίες, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να γίνει γνωστή. Αυτό είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και, μέχρι στιγμής, έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές από κοινό και κριτικούς. Το Goodreads διαφημίζει το "Angelfall" ως φαινόμενο του διαδικτύου, με πάνω από 8.000 χρήστες να δίνουν στο βιβλίο 5/5 αστέρια - ό,τι κι αν μπορεί να σημαίνει αυτό. Έριξα μια ματιά στην υπόθεση, φάνηκε να έχει ενδιαφέρον και αποφάσισα να του δώσω μια ευκαιρία. Προς μεγάλη μου έκπληξη, αποδείχτηκε τόσο καλό όσο έλεγαν όλοι -κάτι που, οφείλω να ομολογήσω, δεν μου συμβαίνει συχνά. 

Άγγελοι της αποκάλυψης κατέστρεψαν τον κόσμο, σκοτώνοντας εκατομμύρια ανθρώπους και αφήνοντας διαλυμένες πόλεις στο πέρασμά τους. Η Penryrn είναι ένα κορίτσι που αναγκάστηκε να μεγαλώσει πρόωρα, όχι μόνο εξαιτίας της καταστροφής: με μια μητέρα που πάσχει από σχιζοφρένεια, μια παράλυτη μικρή αδερφή κι έναν πατέρα απόντα, οι ευθύνες για την επιβίωση της οικογένειάς της έπεσαν πάνω της από νωρίς. Ευθύνες που διπλασιάστηκαν στον καινούριο αυτό κόσμο που μαστίζεται από αγγέλους, συμμορίες και ασιτία. Εκεί η Penryn πρέπει να χρησιμοποιήσει τόσο το μυαλό της όσο και τις φυσικές της ικανότητες προκειμένου να εξασφαλίσει τροφή και στέγη για τις τρεις τους. Όταν ένα βράδυ πέφτει τυχαία σε μια μάχη μεταξύ έξι αγγέλων και βοηθάει τον έναν από αυτούς να πολεμήσει τους υπόλοιπους πέντε ούτως ώστε να γλιτώσει την οικογένειά της, η ζωή της παίρνει μια απροσδόκητη τροπή. Ένας από τους αγγέλους απαγάγει τη μικρή της αδερφή, η μητέρα της εξαφανίζεται, τρομοκρατημένη από το θέαμα και η ίδια καταλήγει με έναν σοβαρά τραυματισμένο άγγελο, του οποίου οι ίδιοι του οι σύντροφοι μόλις έκοψαν τα φτερά. Η Penryn, αρνούμενη να πιστέψει ότι η αδερφή της είναι νεκρή, βάζει σκοπό της ύπαρξής της να την αναζητήσει και να τη σώσει από τους αγγέλους. Στο σκοπό αυτό επιστρατεύει και τον τραυματισμένο άγγελο, τον Raffe, πείθοντάς τον ότι ίσως υπάρχει τρόπος να ξανακερδίσει τα φτερά του. Το ταξίδι τους προς το άντρο των αγγέλων είναι γεμάτο φρίκη και κινδύνους και, μέχρι να φτάσουν, τόσο η Penryn όσο και ο Raffe θα έχουν την ευκαιρία να δουν όλο το εύρος της καταστροφής που προκάλεσε στον κόσμο αυτή η απρόσμενη αποκάλυψη. 

Οι χαρακτήρες. Όλοι οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι θαυμάσια γραμμένοι και, ακόμη και οι πιο δευτερεύοντες, έχουν τα δικά τους γνωρίσματα χάρη στα οποία μπορείς να τους ξεχωρίσεις. Οι δύο βασικοί πρωταγωνιστές είναι εξίσου ενδιαφέροντες και, παρόλο που βλέπουμε την ιστορία σε πρώτο πρόσωπο μέσα από την οπτική της ηρωίδας, ο Raffe κατέχει τον ίδιο χώρο και σε σελίδες και στην ιστορία καθεαυτή με την Penryn. Σε αντίθεση με πολλά παρόμοια βιβλία -και το λέω αυτό ακόμη και για μερικά από τα αγαπημένα μου, το φύλο της πρωταγωνίστριας δεν έχει σημασία. Η Penryn θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αγόρι και να μην έχει απολύτως καμία διαφορά στην πλοκή. Γιατί το λέω αυτό; Πρώτον, είναι έξυπνη και ευρηματική και σώζει τον Raffe τουλάχιστον όσες φορές τη σώζει κι αυτός. Δεύτερον, δεν ασχολείται διαρκώς με το πόσο όμορφος και θεσπέσιος είναι ο Raffe, αντιθέτως συνειδητοποιεί πως έχει σημαντικότερα πράγματα να κάνει. Τρίτον, ξέρει πολεμικές τέχνες χάρη στο γεγονός ότι η μητέρα της -σχιζοφρενική, όπως αναφέραμε παραπάνω- φοβόταν ότι θα την έβλαπτε όταν ήταν μικρή και γι' αυτό φρόντισε να αποκτήσει η Penryn ό,τι γνώση επιβίωσης θα μπορούσε ποτέ να χρειαστεί. Τέταρτον, έχει μια ηθική απέναντι στους αγγέλους που γκρέμισαν τον κόσμο της, την οποία δεν πετάει στα σκουπίδια επειδή έτυχε να γνωρίσει έναν που είναι διαφορετικός. Πέμπτον, είναι σκληρό καρύδι, είναι πιστή μέχρι βλακείας σε όσους αγαπάει και δεν τα παρατάει εύκολα, ακόμη κι όταν όλα δείχνουν πως η μάχη έχει χαθεί. Ο Raffe, από την άλλη, είναι ακριβώς όπως θα έπρεπε να είναι γραμμένο ένα τέτοιο πλάσμα. Είναι λιγομίλητος και δεν δίνει εύκολα πληροφορίες, παραμένοντας στρατιώτης μέχρι το τέλος. Έχει χιούμορ -όταν μιλάει- και είναι ειλικρινής, αλλά τον περισσότερο καιρό ο αναγνώστης δυσκολεύεται να κατανοήσει τα κίνητρα πίσω από τις πράξεις του. Το αποκορύφωμα, βέβαια, έρχεται όταν παραδέχεται πως είναι αγνωστικιστής (!) και πως οι άγγελοι δεν έχουν ιδέα για ποιο λόγο έφεραν την αποκάλυψη στη γη -ακολουθούσαν απλά εντολές και ο αρχηγός τους πέθανε προτού προλάβει να τους αναλύσει τα σχέδιά του. Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες που τους πλαισιώνουν είναι κι αυτοί ουσιαστικά κομμάτια της πλοκής και δεν βρίσκονται στο βιβλίο μόνο και μόνο για να τονίζουν το πόσο εξαιρετικοί είναι οι δύο ήρωες. Οι άντρες της αντίστασης, οι διάφοροι άγγελοι που συναντάμε κατά τη διάρκεια της ιστορίας, η μητέρα και η αδερφή της πρωταγωνίστριας έχουν όλοι το ρόλο τους να παίξουν πριν το συγκλονιστικό κλείσιμο του βιβλίου. 

Η πλοκή. Εκ πρώτης όψεως, η πλοκή δεν φαίνεται να διαφέρει ιδιαίτερα από ένα τυπικό "ταξίδι του ήρωα". Έχουμε την πρωταγωνίστρια η οποία χάνει τη μικρή της αδερφή και ξεκινάει μια αναζήτηση με απώτερο σκοπό τη σωτηρία της. Επίσης, έναν άγγελο που χάνει τα φτερά του και τη συντροφεύει στην αναζήτηση αυτή με απώτερο σκοπό να τα κερδίσει πίσω. Κι όμως, μέχρι το τέλος της ιστορίας, ο αναγνώστης συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα στο "Angelfall" από αυτά που αρχικά πίστευε ή υπέθετε. Παράξενα, ανθρωποφάγα πλάσματα ελλοχεύουν στα δάση και τα πολιτικά παιχνίδια και πισώπλατα μαχαιρώματα δεν λείπουν, ούτε καν μεταξύ των αγγέλων. Επιπλέον, η ύπαρξη της αντίστασης καθεαυτή αποτελεί ένα ενδιαφέρον κομμάτι της υπόθεσης, καθώς δυσκολεύει την Penryn, παρότι οι στόχοι τους και οι πεποιθήσεις τους είναι κοινές. 

Η γραφή. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, με αφηγήτρια την Penryn, όμως είναι γραμμένο σε ενεστώτα. Αυτό προσδίδει μια αμεσότητα στην αφήγηση, καθώς δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση πως όσα διαβάζει διαδραματίζονται τώρα, όμως είναι δύσκολο σαν συγγραφέας να το θυμάσαι και να το τηρείς διαρκώς και υπήρξαν κάποια σημεία όπου φάνηκε πως η Susan Ee ξεχάστηκε και έμπλεξε τους χρόνους. Βέβαια, για το λόγο αυτό υπάρχουν επιμελητές κειμένου και, πιθανότατα, τέτοια μικρολαθάκια θα διορθωθούν σε επόμενη έκδοση του "Angelfall". Αν και δεν μπορώ να πω πως συνταράχτηκε το σύμπαν μου χάρη στο ύφος της Ee, πρόκειται για ένα στυλ που υπηρετεί απόλυτα τόσο το σύμπαν και το είδος, όσο και την αφηγήτρια. Η αμεσότητα βοηθάει να νοιώσουμε στο πετσί μας τη φρίκη, το φόβο και την αδρεναλίνη που βιώνει η Penryn σε κάθε της βήμα και φέρνει τον ίδιο τον κόσμο και τη μυθολογία του πιο κοντά μας. 

Το τέλος. Γενικά, δεν ανήκω στους αναγνώστες που πιστεύουν ότι το τέλος μπορεί να ανυψώσει ή να καταβαραθρώσει ένα βιβλίο. Αντιθέτως, είμαι της άποψης πως όσο καλό ή κακό κι αν είναι αυτό, πέντε-δέκα σελίδες δεν είναι αρκετές να αναιρέσουν τις υπόλοιπες διακόσιες (στην καλή περίπτωση) που διάβασες προηγουμένως. Αλλά το τέλος του "Angelfall" δεν το περίμενα. Μέχρι την τελευταία στιγμή, το ομολογώ, ήμουν πεπεισμένη πως το τέλος θα ήταν ευχάριστο, όλοι θα έπαιρναν αυτό που ήθελαν και στο επόμενο βιβλίο θα βάζαμε πλώρη για νέες περιπέτειες. Δεν θα μπορούσα να έχω περισσότερο άδικο. Κανείς δεν παίρνει αυτό που θέλει, οι ζωές των δύο ηρώων γίνονται τρις χειρότερες απ΄όσο ξεκίνησαν και οι ξεχωριστές τους αναζητήσεις καταλήγουν με τόσο σπαραχτικό τρόπο που απλά δεν το περιμένεις. Και, ξέρετε τι; Μαγκιά της, της Susan Ee. Μας κάνει να πιστέψουμε πως, αφού έφτασαν τόσο κοντά, δεν μπορεί, θα τα καταφέρουν, μόνο και μόνο για να μας πάρει το γλυκό από το χέρι. Γιατί αυτός είναι ο κόσμος που έχει στήσει: σκληρός, απάνθρωπος και άδικος και οποιοδήποτε άλλο τέλος θα ήταν προδοσία απέναντι σ'αυτό. Συν τοις άλλοις, σε κάνει να ανυπομονείς για το επόμενο βιβλίο πολύ περισσότερο από ένα πιθανό θετικό τέλος. 

Δεν ξέρω πώς θα συνεχίσει η σειρά. Το πρώτο βιβλίο πάντως είναι εξαιρετικό και θα το πρότεινα χωρίς δεύτερη σκέψη. Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πλατύπους, με τον τίτλο "Κάθοδος Αγγέλων".