Jonathan L. Howard - Johannes Cabal, the Necromancer

Για τον Jonathan L. Howard δεν γνωρίζω πολλές πληροφορίες πέρα από το ότι έχει γράψει μια τριλογία βιβλίων με πρωταγωνιστή τον Johannes Cabal και ότι έχει ασχοληθεί με τα παιχνίδια για υπολογιστές ως σχεδιαστής και συγγραφέας, έχοντας στο ενεργητικό του τίτλους όπως το "Broken Sword". Τα βιβλία του με τον Johannes Cabal ήθελα από καιρό να τα διαβάσω. Αυτό που με τράβηξε, κυρίως, ήταν τα εξώφυλλά τους και οι πολλά υποσχόμενες περιλήψεις τους. 

Ο Johannes Cabal είναι ένας Νεκρομάντης που πούλησε την ψυχή του στο Διάβολο. Μια ωραία πρωία, λοιπόν, πηγαίνει στην Κόλαση και βάζει ένα στοίχημα με το Σατανά για να την ξαναπάρει πίσω, καθώς η ανυπαρξία της προκαλεί προβλήματα στις έρευνές του. Ο Σατανάς, φυσικά, δεν είναι τύπος ο οποίος θα αφήσει έτσι απλά κάτι που του παραχωρήθηκε. Δέχεται μεν το στοίχημα, πλην όμως με τους δικούς του όρους. Ο Johannes Cabal έχει ακριβώς ένα χρόνο για να μαζέψει εκατό ψυχές τις οποίες θα ανταλλάξει με τη δική του. Επειδή όμως ο Διάβολος είναι καλό παλικάρι κατά βάθος, του δίνει κι ένα περιπλανώμενο τσίρκο για να τον βοηθήσει. Ο Cabal επιστρατεύει στο εγχείρημα τον αδερφό του, Horst, δύο ζόμπι και μια ομάδα δαιμονικών πλασμάτων τα οποία θα αποτελούν τα εκθέματα του τσίρκου. Το μόνο πρόβλημα είναι το εξής: κανείς ποτέ δεν κερδίζει τα στοιχήματα με το Σατανά. Κανείς. Ποτέ. 

(Σ.τ.Σ. δεν είμαι σίγουρη αν η λέξη "τσίρκο" είναι η κατάλληλη για να αποδώσει το αγγλικό "carnival", αλλά μιας και είναι μια παράδοση που στην Ελλάδα δεν έχουμε, δεν γνωρίζω πώς αλλιώς θα μπορούσε να μεταφραστεί.)

Το πρώτο μυθιστόρημα του Jonathan Howard είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Καταρχήν, είναι μια ιστορία για ένα χαρακτήρα και μόνο. Από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες, ο Horst και ο Francis Barrow αναπτύσσονται επαρκώς, κάτι το οποίο συνάδει με το πνεύμα του βιβλίου και το ενισχύει. Δεδομένου ότι όλα τα πλάσματα στο τσίρκο είναι δαιμονικής προέλευσης, δηλαδή κατασκευασμένα, δεν έχουν ανθρώπινη φύση, κάτι που η έλλειψη characterization από πλευράς του συγγραφέα επιτυγχάνει να τονίσει. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα χαρακτηριστικό το οποίο σε οποιοδήποτε άλλο βιβλίο θα αναφερόταν ως αρνητικό, εν προκειμένω, όμως, λειτουργεί θετικά. Κατά δεύτερον, ακόμη κι αυτός ο ένας πρωταγωνιστικός χαρακτήρας, δεν είναι συμπαθής. Ο Johannes Cabal είναι ψυχρός, αποκομμένος από τους ανθρώπους γύρω του, δεν έχει φραγμούς, κυνικός και, εν πολλοίς, κάθαρμα. Ο αναγνώστης αδυνατεί να τον συμπαθήσει ή να ταυτιστεί μαζί του. Παρόλα αυτά, είναι ένας εξαιρετικός χαρακτήρας στη δομή και την ανάπτυξή του και, μ'έναν παράξενο τρόπο, σε κάνει να τον αγαπήσεις. Χωρίς να θέλω να μπω σε ανούσιες συγκρίσεις, αυτή ήταν η δεύτερη φορά που ένας χαρακτήρας μου προκάλεσε αυτά ακριβώς τα συναισθήματα: βαθιά αντιπάθεια, αλλά ταυτόχρονα και βαθιά αγάπη (η πρώτη ήταν ο Μορφέας στο "The Sandman" του Neil Gaiman). Τρίτον, η πλοκή του είναι κάπως προβλέψιμη. Δεν αναφέρομαι μόνο στην εξέλιξη του στοιχήματος, αναφέρομαι και στα αίτια που ώθησαν τον Cabal να συμμετάσχει στην ιστορία αυτή εξαρχής. Σαν αναγνώστης, τα υποπτεύεσαι αυτά αρκετά νωρίς, όμως δεν σε νοιάζει ιδιαίτερα γιατί το βιβλίο εξακολουθεί να σε κρατάει με  άλλους τρόπους. Καταλαβαίνω πως ο ισχυρισμός ότι ένα μυθιστόρημα με αντιπαθή πρωταγωνιστή και προβλέψιμη πλοκή μπορεί να είναι ευφυές και εξαιρετικά ευχάριστο στην ανάγνωση παρόλα αυτά, δεν θα πείθει πολλούς από μόνος του. Γι'αυτό θα αναλύσω αμέσως τους λόγους που με έκαναν να λατρέψω το "Johannes Cabal, the Necromancer". 

Αρχικά, η ατμόσφαιρά του. Εκεί όπου το "Something Wicked this Way Comes" συναντάει το "Carnivale" και το "Cirque du Freak", βρίσκεται το βιβλίο αυτό. Οι επιρροές από το βιβλίο του Ray Bradbury είναι εμφανείς -μάλιστα το αντίστοιχο τσίρκο του Mr Dark αναφέρεται ως ένα από τα δαιμονικά- και ο Howard το αναγνωρίζει αυτό, ευχαριστώντας το σπουδαίο συγγραφέα για την έμπνευση. Σύμφωνα με τον Howard, η ιδέα για το "Johannes Cabal, the Necromancer" του ήρθε όταν, διαβάζοντας το "Something Wicked this Way Comes" αναρωτήθηκε ποια μπορεί να ήταν η προέλευση ενός τέτοιου τσίρκου. Αν έχετε διαβάσει το βιβλίο του Bradbury, μπορείτε να φανταστείτε την ατμόσφαιρα στην οποία αναφέρομαι. Αν όχι, φανταστείτε ένα τσίρκο, σε συνδυασμό με ένα λούνα-παρκ, που μπορεί να σας προσφέρει τις βαθύτερες επιθυμίες σας, αρκεί να πληρώσετε το κατάλληλο αντίτιμο. Φανταστείτε την ιστορία αυτού του τσίρκου σαν ένα σκοτεινό, εφιαλτικό παραμύθι με όλη τη γοητεία που μπορεί να ασκεί κάτι τέτοιο. 

Επίσης, το χιούμορ του. Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως θα έπρεπε να έχω τοποθετήσει αυτό πρώτο, δεδομένου ότι ήταν το πράγμα που από την πρώτη σελίδα με τράβηξε στο βιβλίο. Ο Johannes Cabal είναι ένας χαρακτήρας που αγαπά την ειρωνεία και ο συγγραφέας του φαίνεται να μοιράζεται την αγάπη του αυτή. Το μυθιστόρημα είναι κυριολεκτικά γεμάτο από άπειρο εις τη νιοστή βιτριολικό χιούμορ, το οποίο το καθιστά εξαιρετικά διασκεδαστικό ως ανάγνωσμα, απαιτώντας ταυτόχρονα από τον αναγνώστη να χρησιμοποιεί τον εγκέφαλό του προκειμένου να το κατανοήσει. 

Η φόρμα του. Στην πραγματικότητα, αυτό που κάνει ο Howard στο "Johannes Cabal, the Necromancer" είναι να εφαρμόζει τεχνικές του κλασσικού διηγήματος τρόμου σε πιο μεγάλη κλίμακα. Ανάμεσα στην κανονική του αφήγηση βλέπουμε εμβόλιμα κεφάλαια τα οποία είναι αναφορές από ψυχιατρεία και αστυνομικά τμήματα, την έκθεση ενός παιδιού για το πώς πέρασε στο τσίρκο το σαββατοκύριακο, αλλά και τους ανθρώπους τους οποίους αγγίζει με την παρουσία του και το έργο του ο Johannes Cabal. Το μυθιστόρημα καθεαυτό, βέβαια, δεν ανήκει στο είδος του τρόμου, παρότι αποτίει φόρο τιμής σε πολλούς συγγραφείς τους είδους (π.χ. Poe, Lovecraft) εισάγοντας τις ιδέες τους στη μυθολογία που ο ίδιος δημιουργεί. 

Το παράλογο και το γκροτέσκο. Πέρα από το χιούμορ και τη σκοτεινά παραμυθική του ατμόσφαιρα, το "Johannes Cabal, the Necromancer", προσφέρει και κάτι ακόμα. Σκηνικά τα οποία προσεγγίζουν τον υπερρεαλισμό δεν λείπουν, κάτι το οποίο επίσης εξυπηρετεί την ιστορία δεδομένου ότι αυτή αφορά μια παράλογη και γκροτέσκα κατάσταση. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για ένα βιβλίο γραμμένο με τρόπο τέτοιο ώστε να εκφράζει απόλυτα τη θεματολογία του. Δεν υπάρχει κάτι το οποίο να μοιάζει αταίριαστο ή εκτός.

Εν ολίγοις, το μυθιστόρημα του Jonathan Howard έχει ελαττώματα, αλλά τα θετικά του είναι τέτοια και τόσα πολλά που τα υπερκαλύπτουν. Σίγουρα απέχει από το να είναι εξαιρετικό ή αριστούργημα, αλλά δεν θα μετανιώσετε διαβάζοντάς το ούτε θα χάσετε το χρόνο σας. Αν σας αρέσουν το κυνικό χιούμορ και οι αντιήρωες, αυτό το βιβλίο είναι για σας.